Chirurgia twarzowo-szczękowa jest częścią medycyny, która łączy ze sobą części składowe medycyny ogólnej, chirurgii plastycznej i stomatologicznej. Zajmuje się leczeniem schorzeń jamy ustnej także zębów, tkanek miękkich, szczęki oraz twarzoczaszki.
Na oddział chirurgii twarzowo-szczękowej trafiają najtrudniejsze przypadki, do których należą na przykład uszkodzenia lub deformacja jamy ustnej. Dotyczy to też leczenia długotrwałych stanów zapalnych i ekstrakcji zębów , eliminacji wad zgryzu, czy aplikowania implantów.
Chirurg szczękowo-twarzowy, to nie jest lekarz dentysta. Mają wspólny zakres działania, jednak to dwie odrębne dziedziny zabiegowe. Dział stomatologiczny zajmuje się leczeniem tylko w obrębie jamy ustnej. Podczas gdy chirurgia szczękowa mieści w sobie leczenie w zakresie twarzowej części czaszki, więc jest bardziej rozległym pojęciem.
Deformacja twarzy w wyniku nabytych lub wrodzonych wad zgryzu, takich jak: wysunięta żuchwa, tyłozgryz, zgryz głęboki czy zgryz otwarty to jedne z najpowszechniejszych problemów, w których specjalizuje się chirurgia szczękowa. Deformacja twarzoczaszki może również nastąpić na skutek urazów mechanicznych – pobicia, wypadku samochodowego lub upadku. Chirurg szczękowo-twarzowy może także poprawić walory estetyczne twarzy pacjenta, nadając pożądany wygląd czy proporcje podbródkowi.
Zatrzymanie zębów jest wtedy, gdy przestają rosnąć, lecz nie przebijają się przez błonę śluzową lub rosną w środku kości. Powoduje to groźny stan zapalny, mogą też wypierać sąsiednie zęby w nieodpowiednie, co wiąże się z przykrymi dolegliwościami bólowymi. Najczęściej zatrzymanie zębów odnosi się do ósemek. Chirurg szczękowo-twarzowy gwarantuje ich usunięcie.
Zaangażowanie chirurga szczękowo-twarzowego to konieczne działanie, kiedy guz lub torbiel występuje niedostępnym położeniu lub w rejonie zatok szczękowych. Chirurg również pomaga wyleczyć stany zapalne kości, które biorą się od zębów.
Złamania są możliwe w wyniku wypadku, silnego uderzenia lub urazu. Tego typu zabiegi chirurgii twarzowo-szczękowej odbywają się w miejscowym znieczuleniu. W poważnych przypadkach aplikuje się znieczulenie ogólne. W obszarze złamania zazwyczaj umieszczane są odpowiednie protezy, szyny bądź metalowe mikropłytki. Przyjmują one różne kształty, ze względu na możliwość nadawania im dobranego kształtu, dla złamanej kości.
Ten zabieg dotyczy głównie zębów jedno-korzeniowych i jest on konieczny w sytuacji, gdy zmiany w wierzchołku korzenia są powodem stanów zapalnych żuchwy. Są to także zmiany chorobowe przy wierzchołku korzenia, zapalanie w wyniku utknięcia ciała obcego, rozłamu korzenia zęba z martwą miazgą. Przy resekcji nie ma potrzeby wyrywania całego zęba. Likwiduje się przeważnie przyczyny dolegliwości. Wyrywany jest tylko patologiczny ułamek korzenia. Pacjent jest pod znieczuleniem podczas zabiegu. Po zlikwidowaniu zakażonej tkanki wraz z wierzchołkiem korzenia, zabezpiecza przed ryzykiem następnego stanu zapalnego, dzięki uszczelnieniu kanału i wypełnieniu ubytku.
Najczęściej odnosi się do kłów. Kiedy ząb, w procesie wzrostu miał zbyt mało miejsca w szczęce lub został wykrzywiony, ortodoncyjnie wstawia się go do łuku zębowego. Po określeniu jego położenia dzięki diagnostyce radiologicznej, odsłania się go chirurgicznie i przykleja zamek ortodontyczny, by przemieścił się na właściwe miejsce w łuku zębowym.
Braki w zębach są wynikiem różnych przyczyn. Najczęściej jest to zaniedbanie higieny jamy ustnej, osteoporoza czy cukrzyca, wypadek lub palenie tytoniu. Chirurg szczękowo-twarzowy, oferuje możliwość wypełnienia braków w uzębieniu, poprzez wszczepienie implantów zębów. Takie działanie ma wiele zalet, na przykład gwarantuje pełną estetykę i funkcje, zbliżonym do pozostałych zębów.
Chirurg szczękowo-twarzowy przeprowadza zabiegi na tkankach kostnych i miękkich, aby poprawić estetykę twarzy. Wykonywane są też przed leczeniem protetycznym czy wszczepieniem implantów zębowych. Kuracja ma wówczas na celu usunięcie wszystkich nierówności, fałdek czy zgrubień, żeby jama ustna spełniała warunki utrzymania ruchomej protezy. Takie zabiegi dotyczą też rozszczepienie wyrostka zębodołowego, zwiększenie gęstości tkanki kostnej lub polepszenia zatoki szczękowej i dna jamy nosowej.
Na konsultację u chirurga szczękowego niezbędne jest skierowanie. Można je odebrać u każdego lekarza – nie tylko stomatologa, lecz także lekarza rodzinnego. Jedynie pacjenci po urazach albo w ostrych stanach zapalnych przyjmowani są bez skierowania.
Plusem jest to, że wizyta u chirurga szczękowo-twarzowego jest możliwa na NFZ w przychodniach, mających podpisane umowy na świadczenia z zakresu chirurgii szczękowej. Czas oczekiwania zazwyczaj zależy od wielkości miasta i ilości pacjentów.