Jednym z podstawowych elementów podczas budowy domów jest troska o jego odpowiednie ocieplenie. Niepoprawna izolacja cieplna może skutkować poważnymi problemami. Zimą, problemem może być nie tylko niedogrzanie pomieszczeń pomimo innych źródeł grzewczych, które też mają swój koszt, a także występująca z czasem wilgoć i pleśń. Latem natomiast, dom nagrzeje się tak mocno, że upał wewnątrz stanie się nie do zniesienia, co w wyniku może wiązać się z kosztami klimatyzacji.
Obecnie istnieje wiele sposobów ocieplania domu. Do jednych z najbardziej popularnych zaliczają się pianka poliuretanowa (PUR) i wełna mineralna ze szklanego lub skalnego włókna. Oba te formy mają swoje wady i zalety, jednak jest wiele czynników, oddziałujących na ich częste zastosowanie.
Pianka poliuretanowa
Pianka poliuretanowa jest jedną z form ocieplania domu, która wyróżnia się głównie sposobem aplikacji i szczelnością. Po naniesieniu w postaci natrysku, pianka szybko puchnie, dzięki czemu ma możliwość dostosowania się do każdego podłoża i wypełnienia wszelkich zakamarków. To oznacza, że ten sposób izolacji, daje pełną gwarancję szczelnej ochrony i usuwa ryzyko tworzenia się mostków termicznych.
Pianka poliuretanowa wyróżniana jest na dwa rodzaje: piankę otwartokomórkową i zamkniętokomórkową. Różnica między nimi jest istotna. Piana zamkniętokomórkowa ma doskonała izolację termiczną (trochę lepszą od otwartokomórkowej), nie jest paroprzepuszczalna i nie wchłania wody. Po wyschnięciu staje się bardzo sztywna, co może narażać ją na uszkodzenia. Piankę otwartokomórkową wykorzystuje się zwykle na poddaszach. Jest ona niezwykle lekka, a za sprawą swojej elastyczności dostosowuje się do konstrukcji i od niej nie odpada. Przepuszcza wilgoć lepiej niż zmiennokomórkowa, ale nie ma skłonności do nasiąkania wodą.
Zalety i wady pianki PUR
Do zalet pianki PUR, poza szczelnym dopasowaniem do podłoża, zalicza się przede wszystkim szybka aplikacja i wysoki poziom termicznej izolacji. Pomimo różnic pomiędzy pianką zamkniętokomórkową, a otwartokomórkową, poziom wodoszczelności w obu przypadkach jest zadowalająco wysoki. Lekkość pianki jest niewątpliwie wielkim plusem, ponieważ jej użycie nie obciąża konstrukcji budynku. Ponadto pianka nie stanowi dobrego pożywienia dla gryzoni, dzięki czemu nie zagnieżdżą się w domu zbyt chętnie. Jest także niezła w przypadku izolacji akustycznej.
Do wad pianki PUR trzeba dodać przede wszystkim koszty. Za piankę świetnej klasy zapłaci się wyższą cenę, niż na przykład za wełnę tak samo doskonałego wykonania. Pianka poliuretanowa wypada też gorzej pod względem odporności na ogień. Posiada ona klasę odporności E, czyli jest łatwo zapalna, ale w płomieniu topi się i zwęgla, a po odjęciu ognia samoczynnie gaśnie.
Istnieje też dużo obaw, co do korzystania z pianki z uwagi na zdrowie, jednak liczne badania wskazują, że jej szkodliwy charakter ma miejsce tylko w trakcie aplikacji i utwardzenia pianki, czyli od dwóch do trzech dób. Wtedy nie należy używać pomieszczenia, a przy aplikacji stosować specjalną maskę i kombinezon. Później nie wykazuje już żadnej szkodliwości.
Wełna mineralna
Wełna mineralna jest tak samo często wykorzystywana do ocieplania domów, co pianka poliuretanowa. Porządnie izoluje ciepło i ma świetną przepuszczalność. Ponadto dobrze ułożona, będzie na lata zatrzymywać swoje właściwości, których także jest wiele. Zwykle są to maty, płyty lub połacie materiału, które dostosowuje się do ocieplanej przestrzeni i z reguły potrzeba zaaplikowania dwóch warstw dla najlepszego, optymalnego działania.
Istnieją dwa rodzaje wełny mineralnej. Są to: wełna skalna wytwarzana z dolomitu, bazaltu lub kruszywa wapiennego i wełna szklana, która powstaje z piasku kwarcowego i stłuczki szklanej z recyklingu. By powstała płyta lub mata, zebrany materiał topi się w wysokiej temperaturze, a potem rozwłóknia. Później, dokłada się specjalne żywice i formuje właściwy kształt.
Wełna szklana ma większa sprężystość i jest lżejsza oraz ma nieco lepszą zdolnośc izolacji od skalnej, jednak obie wykazują wysoką jakość i bardzo podobne właściwości. Wełnę skalną częściej wykorzystuje się do ocieplania poddaszy.
Zalety i wady wełny mineralnej
Główną zaletą wełny mineralnej jest jej absolutna odporność na ogień. Posiada ona najwyższą klasę A, czyli stanowi przeszkodę dla ognia w razie pożaru. Dodatkowym plusem jest wspaniała izolacja akustyczna, o wiele lepsza od pianki PUR, co zawdzięcza swojej wadze i sposobie wykonania. Ponadto wełna mineralna jest bardziej odporna na uszkodzenia mechaniczne, dzięki swojej sprężystości. Warto też dodać, że jej koszt jest mniejszy w porównaniu do pianki PUR.
Do wad wełny trzeba zaliczyć możliwość nasiąknięcia wodą. Nie wciąga ona wody zbyt łatwo, jednak jeśli tak się stanie, ciężko jest ją osuszyć, co może przyczyniać się do rozwoju pleśni i grzybów. Istotne jest zatem użycie paroizolacji. Inną znaczącą wadą jest to, że wełna może być źle położona, ponieważ trudniej wypełnić nią szczeliny. To sprzyja utracie izolacyjności i powstawaniu termicznych mostków. Z kolei masa wełny mineralnej znacznie obciąża konstrukcję budynku.
Ponadto wełna ma skłonność do pylenia, przede wszystkim w trakcie jej aplikowania, dlatego tak jak w przypadku pianki PUR, konieczne są środki ostrożności. Prawie w ogóle nie zdarza się, żeby była źródłem uczulenia w trakcie użytkowania domu.
Pianka PUR vs. wełna mineralna
Zarówno wełna mineralna jak i pianka PUR mają swoje zalety i wady, jednak dla obu znajdą się właściwe zastosowania. Wybór pomiędzy tymi dwoma materiałami powinien być zależny od indywidualnych oczekiwań i uwarunkowań. Warto wziąć pod uwagę najistotniejsze czynniki, takie jak koszty ciężar, ognioodporność czy możliwość wchłaniania wilgoci i samodzielnie zdecydować, jakie rozwiązanie będzie najkorzystniejsze.
