Testament
Spisanie testamentu służy przekazaniu zebranego majątku jako następstwo śmierci. Testament jest dokumentem, wewnątrz którego uwzględnia się konkretne osoby, które uzyskają spadek. Żeby testament był pełnoprawny musi realizować parę wymagań uwzględnionych w prawie spadkowym. Głównie osoba pragnąca spisać testament, musi mieć zdolność czynności prawnych i spisać go samodzielnie przy pełnej świadomości czynu. Testament skutkuje jedynie w momencie otwarcia spadku, czyli po zgonie spadkodawcy. Wcześniej podzielnie majątku na podstawie testamentu jest bezprawne. Według prawa spadkodawca ma prawo spisać testament w kilku formach, ale według każdej z nich muszą zostać zachowane opisane prawem warunki.
Trzy formy testamentu
Testament własnoręczny – w tej formie spadkodawca musi spisać całą treść testamentu własnoręcznie i opatrzyć go datą oraz podpisem. Bardzo istotne jest, aby z treści jasno można było stwierdzić, jakim osobom oddany zostanie dobytek i w jakiej części, jeżeli np. zostanie rozdzielony pomiędzy większą liczbę osób. W takiej formie niedozwolony jest wydruk z komputera.
Testament ustny urzędowy – występuje zazwyczaj w formie aktu notarialnego. Z doświadczenia notariuszy wynika, że warto jest zdecydować się na tę formę testamentu, nie tylko patrząc na to, że notariusz zatroszczy się o zgodność dokumentu. Testamenty własnoręczne są z reguły kwestionowane, kiedy dochodzi do konfliktów pomiędzy spadkobiercami. Sporządzenie testamentu u notariusza zapewnia, że dokument będzie prawidłowy . Zapisuje się go w obecności dwóch świadków, którzy tak samo jak spadkodawca oraz notariusz składają podpisy poświadczające przygotowanie dokumentu. Innym dowodem jest też protokół spisywany w ciągu spotkania.
Testament ustny szczególny – jest szczególny, stosuje się go tylko wówczas, kiedy istnieje duże prawdopodobieństwo nagłej śmierci spadkodawcy. Tyczy się to okoliczności szczególnych np. ciężkiej choroby, epidemii, wojny. Tego rodzaju testament może być przekazany w jednoczesnej obecności 3 świadków i musi być spisany, po czym podpisany przez przynajmniej dwóch świadków.
Ważne jest także to, że każdy testament okaże się nieważny jeżeli spadkodawca sporządzi go pod przymusem albo pod wpływem błędu, czyli jeżeli nie będzie stworzony świadomie i z własnowolnie. Co więcej testament zawiera wolę jednej osoby, z uwagi na to nie może być spisany np. wspólnie przez małżonków.
Sporządzenie testamentu u notariusza w formie aktu notarialnego przynosi korzyści
Notariusz musi nie zgodzić się na zapis testamentu jeśli tylko nie jest pewien, czy spadkodawca oświadcza wolę pod przymusem albo nie jest w pełni świadomy swojego czynu. Jeśli nie ma w tej kwestii żadnych wątpliwości, poza bazową zaletą – pewnością, że spisany u notariusza dokument jest zgodny z prawem i ważny, wyróżniamy też inne korzyści wynikające ze sporządzenia testamentu u notariusza.
Dzięki obecności notariusza spisanie dokumentu nie powinno być skomplikowane, a ponadto jego treści będą zrozumiałe i nie wzbudzą wątpliwości pod względem woli spadkodawcy. Testament w formie aktu notarialnego nie będzie łatwy do podważenia w przypadku konfliktów pomiędzy spadkobiercami i innymi osobami, które nie zostaną uwzględnione w testamencie.
Ponadto, warto pamiętać, że wszelkie dokumenty spisane u notariusza muszą być przechowywane w kancelarii notarialnej. Osoby uczestniczące zabierają jedynie odpis. To oznacza, że oryginał przechowywany jest bezpiecznie i nawet jeśli odpis się zniszczy albo zgubi, bez problemu można poprosić o kolejny u notariusza.
Spisanie testamentu u notariusza pozwala też na umieszczenie go w Rejestrze Testamentów. To baza danych, w której spadkobiercy mogą odszukać informację, w której kancelarii notarialnej znajduje się testament, w którym zostali uwzględnieni. W Rejestrze nie ma dostępu do treści testamentu, a informacja o tym, że dana osoba w ogóle spisała testament jest niejawna do jej śmierci. Rejestr zaledwie pomaga zlokalizować miejsce przechowywania testamentu, a sam wpis jest darmowy, własnowolny i w każdym momencie można z niego zrezygnować.
Czy poprzez testament można zapisać na kogoś konkretną rzecz?
Przepisanie konkretnej rzeczy majątkowej jest dostępne tylko w przypadku testamentu w formie aktu notarialnego i jedynie w formie zapisu windykacyjnego. Decydując się na ten zapis u notariusza, możemy przekazać przedmiot majątkowy (np. samochód, mieszkanie, obraz itp.), prawo majątkowe zbywalne, a nawet gospodarstwo rolne albo przedsiębiorstwo. Ważne jest, aby w chwili otwarcia spadku ten konkretny przedmiot należał do spadkodawcy, w przeciwnym razie taki zapis zostanie unieważniony.
Czy da się odwołać testament?
Pełnoprawnym testamentem stanie się ten przygotowany jako ostatni, dlatego najłatwiejszym sposobem na unieważnienie dokumentu, jest spisanie nowego. W najnowszym testamencie przygotowanym u notariusza, wskazuje się odwołanie wcześniejszego. Jeśli nie będzie takiego wskazania aktualny testament odwołuje poprzedni o tyle, o ile nie są ze sobą zgodne. Unieważnić można także poprzez zniszczenie testamentu albo odebranie mu cech, od których zależy jego ważność. Testament zostać unieważniony w całości lub tylko częściowo.
